Według stanu na 5 lutego 2023 trzy osoby są najbardziej prawdopodobnymi kandydatami na stanowisko Prezydenta Stanów Zjednoczonych w kadencji 2024-2028. Ze strony Republikańskiej o nominacje starają się Nikki Haley, była gubernator Karoliny Południowej oraz Donald Trump, były Prezydent. Ze strony Demokratów nominację na drugą kadencję otrzyma najprawdopodobniej Joe Biden, obecny Prezydent USA. Co działalność i zapowiedzi tych trzech osób mówią o ich podejściu do polityki klimatycznej?
Co mówi Nikki Haley?
- Haley twierdzi, że globalne ocieplenie jest realne i należy się nim zająć.
- Konserwatywna organizacja ekologiczna American Conservation Coalition Action przyznała Haley najwięcej punktów wśród republikańskich kandydatów na prezydenta za deklaracje działań sprzyjających ochronie klimatu.
- Nikki Haley uważa, że zachodzące zmiany klimatyczne uzasadniają działania na rzecz redukcji emisji.
- Haley popiera rozwój energetyki jądrowej i ograniczenie biurokracji w celu usprawnienia realizacji projektów energetycznych. Haley nie jest zwolenniczka ektensywnych regulacji i ograniczeń przedsiębiorców. Jak stwierdziła, “koniec z demonizowaniem amerykańskich producentów energii oraz ich dławieniem i kontrolowaniem”. Chce przyspieszyć wydawanie pozwoleń na wydobycie ropy i gazu. Podczas spotkania wyborczego, które odbyło się 3 stycznia zadeklarowała: „Przyspieszymy proces wydawania pozwoleń, uruchomimy wiecej rurociągów, zbudujemy rurociąg Keystone, będziemy eksportować tyle skroplonego gazu ziemnego, ile się da”.
- W kontekście międzynarodowej polityki klimatycznej Nikki Haley oczekuje intensywniejszych działań mitygacyjnych ze strony Indii i Chin i żąda równych warunków działania (level playing field). Haley uważa, że dysponując energią jądrową oraz amerykańską ropą i gazem, zarówno USA, jak i amerykańscy sojusznicy nie powinni być zależni energetycznie od Rosji ani innych nieprzyjaznych krajów.
- Haley chce wycofać się z ekologicznych polityk i przepisów wprowadzonych przez Bidena. Haley potępiła ustawę o redukcji inflacji - największą inwestycję mającą na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych w historii Stanów Zjednoczonych - jako „komunistyczny manifest”, „rozdawnictwo zielonej energii”, i zapowiedziała, że będzie chciała uchylić te regulacje, jeśli zostanie wybrana. Jednak, aby zlikwidować IRA, przyszły Kongres musiałby uchwalić nową ustawę, prawdopodobnie wymagającą od Republikanów kontroli zarówno nad Izbą, jak i Senatem. I nawet wtedy wielu członków partii mogłoby uznać, że uchylenie tego prawa jest zbyt ryzykowne politycznie.
- Nikki Haley popiera realizację projektów związanych z czystą energią, uwolnieniem energii jądrowej oraz inwestycjami w technologie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla.
Trump o klimacie i energii
- Trump ma tendencję do utożsamiania zmian klimatycznych z ekologią w szerszym ujęciu. Stanowisko Trumpa opiera się na konieczności zaapelowania do części republikańskiego elektoratu, która odrzuca politykę klimatyczną zatem Trump patrzy na tę kwestię z perspektywy politycznej (ile głosów mogę zdobyć), a nie moralnej (co jest dobre dla planety).
- Podczas swojej administracji 2016-2020 Trump podjął następujące kroki:
- Podjął decyzje o wycofaniu się z porozumienia klimatycznego z Paryża, które zobowiązało USA i 187 innych krajów do utrzymania wzrostu globalnej temperatury poniżej 2°C.
- Zastąpił plan czystej energii prezydenta Baracka Obamy, który ograniczyłby emisję dwutlenku węgla z elektrowni węglowych i gazowych, zasadą przystępnej cenowo czystej energii, która miała słabsze regulacje.
- Podjął próbę zamrożenia norm efektywności paliwowej nałożonych na nowe pojazdy oraz chciał uniemożliwić Kalifornii ustalanie własnych przepisów dotyczących emisji.
- Partia Republikańska zagroziła, że wykorzysta potencjalną drugą kadencję Trumpa, aby przeciwdziałać krajowym regulacjom proklimatycznym wprowadzonym przez Bidena.
- Kręgi ultrakonserwatywne przygotowały 920-stronicowy plan nazwany Projekt 2025, który zablokowałby rozbudowę sieci elektroenergetycznej wykorzystującej energię wiatrową i słoneczną; w Agencji Ochrony Środowiska (EPA) Projekt 2025 przewiduje eliminację lub ograniczenie funkcji agencji, w tym Biura ds. Sprawiedliwości Środowiskowej i Zewnętrznych Praw Obywatelskich, Biura ds. Egzekucji i Pomocy w Przestrzeganiu Przepisów oraz Biura ds. Zaangażowania Społecznego i Edukacji Ekologicznej. W Departamencie Energii zamknięte zostałyby biura zajmujące się energią odnawialną i efektywnością energetyczną.
- Projekt 2025 uniemożliwia stanom przyjęcie kalifornijskich norm dotyczących zanieczyszczeń generowanych przez transport drogowy i przekazuje władzę nad regulacjami dotyczącymi przemysłu urzędnikom stanowym.
- Jeśli ten plan zostałby zrealizowany, zdziesiątkowałby osiągnięcia klimatyczne administracji Bidena, utrudniłby transformacje amerykańskiej gospodarki i skierowałby agencje odpowiedzialne za regulowanie przemysłu i ochronę zdrowia obywateli na tor pielęgnowania przemysłu paliw kopalnych.
- Teoretycznie plan ten ma zostać wdrożony pierwszego dnia prezydentury Republikanów.
- Jeśli chodzi o politykę międzynarodową – gdyby Trump został wybrany, wycofałby USA ze wszelkich międzynarodowych zobowiązań finansowych, jak to w wysokości 3 miliardów dolarów złożone na rzecz Zielonego Funduszu Klimatycznego, który ma pomóc krajom rozwijającym się w ograniczeniu emisji i przystosowaniu się do zmian klimatycznych. Najprawdopodobniej ponownie wycofałby USA z Porozumienia Paryskiego.
- Trump wspiera rozwój energii jądrowej i ograniczanie biurokracji w celu usprawnienia projektów energetycznych.
Obietnice i osiągnięcia Bidena
W 2020 r. Joe Biden kandydował na prezydenta w ramach najbardziej ambitnej platformy działań klimatycznych spośród wszystkich głównych kandydatów na prezydenta w historii Stanów Zjednoczonych.
- Najważniejszym jak dotąd działaniem klimatycznym podjętym przez administrację Bidena było podpisanie w sierpniu 2022 r. ustawy o ograniczaniu inflacji (Inflation Reduction Act - IRA) – najbardziej wszechstronnego ustawodawstwa klimatycznego, kiedykolwiek przyjętego w Stanach Zjednoczonych. Ustawa inwestuje setki miliardów dolarów w czystą energię, pojazdy elektryczne, sprawiedliwość środowiskową i nie tylko. IRA obejmuje też znaczne inwestycje w ograniczanie ryzyka pożarów lasów i przywracanie ekosystemów w celu ochrony i promowanie naturalnego usuwania dwutlenku węgla. Ustanawia także cztery regionalne centra bezpośredniego wychwytywania dwutlenku węgla z powietrza w celu wdrożenia tej technologii na skalę komercyjną.Według szefa Międzynarodowej Agencji Energii Fatiha Bitola, IRA to dla globalnego klimatu najważniejszy akt prawny od czasu podpisania Porozumienia Paryskiego.
- Administracja Bidena skupiła się również na opracowaniu wytycznych dotyczących ulg podatkowych i uruchomieniu programów wdrażających liczne przepisy dotyczące czystej energii.
- Biden zobowiązał USA do ograniczenia całkowitej emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 50% do 2030 r
- Biden zajął się super zanieczyszczeniami, takimi jak fluorowęglowodory (HFC) i metan. Amerykańska Agencja Ochrony Środowiska (EPA) wydała przepisy mające na celu wycofywanie HFC.
- Administracja Bidena opublikowała zaktualizowany plan działania dotyczący metanu, który obejmuje 50 konkretnych sposobów na rzecz redukcji emisji z metanu wspieranych kwotą 20 miliardów dolarów.
- Biden wprowadził wymóg, aby wszystkie nowe pojazdy osobowe sprzedawane po 2035 r. były zeroemisyjne.
- W kontekście międzynarodowej polityki klimatycznej Biden ponownie włączył USA w międzynarodowy proces klimatyczny, podczas COP 27 wznowiono formalne dwustronne rozmowy między USA i Chinami. Chociaż Biden zobowiązał się do uruchomienia do 2024 r. 11,4 miliarda dolarów rocznie na finansowanie działań związanych ze zmianą klimatu, Stany Zjednoczone nie są na drodze do osiągnięcia tego celu.
- Biden poczynił pewne postępy w podnoszeniu standardów czystej energii do 55% do 2025 r., 75% do 2030 r. i 100% do 2035 r. Biden nie poczynił postępów w zakresie opodatkowania zanieczyszczeń.
- W 2023 Senatorowie Chris Coons (D) i Kevin Cramer (R) przedstawili ustawę wzywająca Departament Energii do przeprowadzenia oceny porównawczej w zakresie emisyjności wybranych towarów produkowanych w kraju i tych samych produkowanych za granicą. W uzupełnieniu Senator Bill Cassidy (R-La.) przedstawił ustawę o opodatkowaniu zagranicznego śladu węglowego. Ustawa ta nakładałaby opłatę na produkty importowane do USA, które charakteryzują się wyższą intensywnością emisji niż ich amerykańskie odpowiedniki.
Według World Resources Institute w ostatnim roku swojej pierwszej kadencji Biden musi dopilnować, aby agencje federalne sfinalizowały przepisy mające na celu redukcję emisji z sektorów transportu i energetyki, utrzymały integralność środowiskową propozycji ulgi podatkowej na produkcję wodoru oraz przyjęły założenia analityczne do oceny emisji w cyklu życia zrównoważonych paliw lotniczych.
